سایه ای سنگین بر اراک
شهر همانند بدن انسان جسم و روح دارد و عدم رشد متوازن و متناسب جسم شهر، تأثیر مستقیم بر روح آن داشته و مشکلاتی را برای ساکنینش به وجود می‌آورد.
توسعه پایدار شهری اراك مستلزم فراهم شدن شرایطی ست که به موازات آن امکان بسترسازی توسعه پایدار انسانی و بهبود رفاه اجتماعی در حوزه شهروندی فراهم شود : برخی کارشناسان طبق بررسی ساختار محیط طبیعی، زمینه‌ها، سازه‌ها و عوامل انسانی مؤثر در انتخاب مکان شهر صنعتی معتقدند، در صنعتی شدن اراک اهداف و الزامات ملی بر اهداف و امکانات و اولویت‌های محلی مقدم داشته شده است.
رشد کالبدی شهر در ایران بدون هماهنگی با زیرساخت‌های اجتماعی، فرهنگی، خدمات شهری مناسب، امکانات گذران اوقات فراغت، فضاهای مناسب عرصه عمومی و ... صورت گرفته است، گفت: این امر نهایتاً به رشد و توسعه نامتعادل و ناموزون شهری در ایران تبدیل شده است.این جامعه‌شناس ضمن اشاره به تعدد نظرات و بررسی‌ها در شناسایی شرایط مورد نیاز جهت توسعه پایدار شهری که آرامش و امنیت روانی اجتماعی را باعث شود، در یک جمع‌بندی برقراری عدالت اجتماعی، طراحی اقلیمی هماهنگ با محیط زیست انسانی، تقویت ساختارهای همبستگی اجتماعی همچون تعهد و مسئولیت‌پذیری، تقویت بنیان‌های اجتماعی و خانوادگی از جمله این موارد است.
احیای محیط زیست همگانی، ایجاد انتظام ساختاری در فضای شهری برای ادراک زیباشناختی و خوانایی شهری، بهبود بهره‌گیری از فضاهای شهری و افزایش رضایت شهروندی و یکپارچگی‌بخشی به ساختار بصری محیط و منظر شهری از دیگر شرایط مطرح شده است.در شرایط فعلی اراک از عدم تعادل در حوزه‌های های اقتصادی و اجتماعی رنج می‌برد، در حالی که از یک سو این شهر با محدودیت‌های توسعه فیزیکی روبرو بوده و از سوی دیگر مناطق پیرامون به واسطه مهاجرفرستی، خالی از سکنه و محروم ماندهاند.
لزوم نوشهرسازی در اراک
محدودیت‌های توسعه فیزیکی شهر اراک را معلول ضرورت توسعه ناپیوسته این شهر مي باشد و نیاز به نوشهرسازی را در منطقه از ملزومات بهبود شرایط موجود است
مهم‌ترین علل طرح مسئله نوشهرسازی در منطقه اراک . رشد سریع جمعیت ناحیه شهری اراک و ادامه مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک به شهر اراک تحت تاثیر تمرکز صنعت در این شهر، از جمله دلایل لزوم نوشهرسازی در اراک است.
عدم توزیع بهینه جمعیت و امکانات و استعدادهای طبیعی در ارتباط با نحوه بهرهبرداری و اسکان، عدم تعادل اقتصادی بین ناحیه اراک و سایر نواحی در منطقه و عدم توازن در بخش‌های مختلف اقتصادی، کمبود مسکن، زمین و بالا بودن هزینه ساخت و رشد اجاره‌نشینی در شهر اراک را از دیگر علل این امر مي باشد.
عدم وجود ریشه‌های فرهنگی مشترک و گوناگونی گروه‌های اجتماعی را سبب عدم وجود انسجام و همبستگی اجتماعی در اراک مي باشد و این امر توسعه شهری را تحت‌تأثیر قرار داده و از این نوع بافت فرهنگی با نام« آشفتگی فرهنگی» یاد می‌شود که یکی از تبعات این معضل انجام نپذیرفتن هیچ کار منسجمی بدون دیکته شدن است.
آمار 69 درصدی شهرنشینی و 31 درصدی جمعیت روستایی طی یک دوره 20 ساله براساس آمار سال 1375 در استان مرکزی را نشانگر رشد شتابان شهرنشینی و مهاجرت گسترده از روستاها به شهر در این استان مي باشد و در آمار سال 1385 این رشد به میزان 80 درصد شهرنشینی و 20 درصد روستانشینی رسید. در حال حاضر نیز 53 درصد جمعیت استان مرکزی ساکن شهر اراک هستند.
میانه سنی جمعیت شهر اراک که 24.7 سال است و نرخ رشد 2.97 درصدی این شهر با توجه به اینکه رتبه و جایگاه استان مرکزی به لحاظ درجه توسعه‌یافتگی فرهنگی در کشور در حد متوسط است، باید گفت که این جایگاه با توجه به دیگر متغیرهای جمعیتی، جغرافیایی، اقتصادی و صنعتی و حتی علمی و آموزشی نشان‌دهنده وضعیت نامناسب فرهنگی استان در قیاس با دیگر مناطق کشور است.
انتخابی نامناسب برای توسعه شهری اراک
یکی از بحث‌های مهم در خصوص شهرهایی نظیر شهر صنعتی اراک را مکانیابی شهر صنعتی و اثرات زیست‌محیطی آن بر شهر است برخی کارشناسان طبق بررسی ساختار محیط طبیعی، زمینه‌ها، سازه‌ها و عوامل انسانی مؤثر در انتخاب مکان شهر صنعتی معتقدند، در صنعتی شدن اراک اهداف و الزامات ملی بر اهداف و امکانات و اولویت‌های محلی مقدم داشته شده است.
نظام ناهمواری زمین و جهت وزش بادهای محلی زمینه‌ساز وقوع پدیده وارونگی هوا در شهر اراک و سبب تشدید آلودگی هوای آن شده است، همچنین واحدهای تولیدی وابسته به شهر صنعتی بالاخص کارخانه تولید آلومینیوم بیشترین سهم را در آلودگی هوای شهر دارد و 99 درصد این آلودگی را، آلودگی‌های صنعتی تشکیل می‌دهند.
قرارگیری شهر صنعتی اراک در بالادست حوضه کویر میقان و زمین‌های کشاورزی شمال اراک، این حوضه اکولوژیک بسته را از لحاظ بوم‌شناسی حساس و آسیب‌پذیر کرده است، طبق نظر کارشناسان مکانیابی شهر صنعتی در چارچوب الگوی «نوشهرهای صنعتی پیوسته » انتخاب مناسبی برای توسعه شهر اراک نبوده و اثرات منفی قابل توجهی در شرایط زیست محیطی این شهر داشته است.برای برون‌رفت از این مشکل باید در بارگذاری‌های صنعتی جدید در این محدوده امکانات و تنگناها و ملاحظات زیست‌محیطی « منطقه شهری صنعتی اراک » بیش از پیش مورد توجه سیاستگذاران، مدیران اجرایی و محققان مربوطه قرار گیرد.در شهر امروز غیر از یک یا دو بنای معدود، دیگر بناهای با ارزش و تاریخی از دیده‌ها دور مانده و مهاجرنشینان در شهر نقاط نامشخص و پراکنده‌ای را برای اسکان یرگزیده‌اند (بیشتر در کنار کانال آب در جبهه غرب) و همین امر توسعه ناموزون شهر را موجب شده است.
اراک نیازمند شورای سیاستگذاری مسائل شهری
با توجه به ویژگی‌های جمعیتی، ساختاری و خدمات شهری، شهر اراک دارای رشدی شتابان در جمعیت و رشد کالبدی شهری است، بیان کرد: حاکم شدن روابط ثانویه غالباً اقتصادی بر همه وجوه زندگی انسان، بی‌اعتمادی، احساس عدم امنیت، تنهایی، گمگشتگی، افت وفاق اجتماعی، افزایش خشونت‌های اجتماعی، عدم تحمل دیگری بواسطه حاکمیت منش‌های فردگرایانه و کاهش همدلی‌ها و همبستگی‌های اجتماعی پیامدهای فرهنگی - اجتماعی ناشی از زندگی شهری شتابان است.
این استاد دانشگاه تشکیل شورای سیاستگذاری مسائل شهری در سطح کلانشهر اراک با ترکیب متولیان اجرایی و مطالعات شهری را راهکار عملی جهت کاهش مشکلات شهری اراک عنوان کرد.
آموزش و ارتقاء دانش و مهارت‌های حرفه‌ای در مدیریت مسایل شهری در سطح کلیه عاملان و فعالان شهری، ایجاد و بازسازی رسانه‌های گروهی و رسانه‌های جمعی با محوریت آموزش و آگاهی رسانی مسائل شهری و شهروندی(رسانه‌های دیداری،شنیداری و نوشتاری) را از اقدامات لازم در خصوص کاهش مشکلات مذکور است كه ارتباط باانجمن ها، گروه ها و متخصصین (بومی و غیربومی ،ساکن و غیر ساکن) در فرایند برنامه‌ریزی و اجرای مؤلفه‌های توسعه شهری پایدار را امری حائز اهمیت و موثر عنوان کرد
توسعه پایدار شهری اراك مستلزم فراهم شدن شرایطی ست که به موازات آن امکان بسترسازی توسعه پایدار انسانی و بهبود رفاه اجتماعی در حوزه شهروندی فراهم شود : برخی کارشناسان طبق بررسی ساختار محیط طبیعی، زمینه‌ها، سازه‌ها و عوامل انسانی مؤثر در انتخاب مکان شهر صنعتی معتقدند، در صنعتی شدن اراک اهداف و الزامات ملی بر اهداف و امکانات و اولویت‌های محلی مقدم داشته شده است.
رشد کالبدی شهر در ایران بدون هماهنگی با زیرساخت‌های اجتماعی، فرهنگی، خدمات شهری مناسب، امکانات گذران اوقات فراغت، فضاهای مناسب عرصه عمومی و ... صورت گرفته است، گفت: این امر نهایتاً به رشد و توسعه نامتعادل و ناموزون شهری در ایران تبدیل شده است.این جامعه‌شناس ضمن اشاره به تعدد نظرات و بررسی‌ها در شناسایی شرایط مورد نیاز جهت توسعه پایدار شهری که آرامش و امنیت روانی اجتماعی را باعث شود، در یک جمع‌بندی برقراری عدالت اجتماعی، طراحی اقلیمی هماهنگ با محیط زیست انسانی، تقویت ساختارهای همبستگی اجتماعی همچون تعهد و مسئولیت‌پذیری، تقویت بنیان‌های اجتماعی و خانوادگی از جمله این موارد است.
احیای محیط زیست همگانی، ایجاد انتظام ساختاری در فضای شهری برای ادراک زیباشناختی و خوانایی شهری، بهبود بهره‌گیری از فضاهای شهری و افزایش رضایت شهروندی و یکپارچگی‌بخشی به ساختار بصری محیط و منظر شهری از دیگر شرایط مطرح شده است.در شرایط فعلی اراک از عدم تعادل در حوزه‌های های اقتصادی و اجتماعی رنج می‌برد، در حالی که از یک سو این شهر با محدودیت‌های توسعه فیزیکی روبرو بوده و از سوی دیگر مناطق پیرامون به واسطه مهاجرفرستی، خالی از سکنه و محروم ماندهاند.
لزوم نوشهرسازی در اراک
محدودیت‌های توسعه فیزیکی شهر اراک را معلول ضرورت توسعه ناپیوسته این شهر مي باشد و نیاز به نوشهرسازی را در منطقه از ملزومات بهبود شرایط موجود است
مهم‌ترین علل طرح مسئله نوشهرسازی در منطقه اراک . رشد سریع جمعیت ناحیه شهری اراک و ادامه مهاجرت از روستاها و شهرهای کوچک به شهر اراک تحت تاثیر تمرکز صنعت در این شهر، از جمله دلایل لزوم نوشهرسازی در اراک است.
عدم توزیع بهینه جمعیت و امکانات و استعدادهای طبیعی در ارتباط با نحوه بهرهبرداری و اسکان، عدم تعادل اقتصادی بین ناحیه اراک و سایر نواحی در منطقه و عدم توازن در بخش‌های مختلف اقتصادی، کمبود مسکن، زمین و بالا بودن هزینه ساخت و رشد اجاره‌نشینی در شهر اراک را از دیگر علل این امر مي باشد.
عدم وجود ریشه‌های فرهنگی مشترک و گوناگونی گروه‌های اجتماعی را سبب عدم وجود انسجام و همبستگی اجتماعی در اراک مي باشد و این امر توسعه شهری را تحت‌تأثیر قرار داده و از این نوع بافت فرهنگی با نام« آشفتگی فرهنگی» یاد می‌شود که یکی از تبعات این معضل انجام نپذیرفتن هیچ کار منسجمی بدون دیکته شدن است.
آمار 69 درصدی شهرنشینی و 31 درصدی جمعیت روستایی طی یک دوره 20 ساله براساس آمار سال 1375 در استان مرکزی را نشانگر رشد شتابان شهرنشینی و مهاجرت گسترده از روستاها به شهر در این استان مي باشد و در آمار سال 1385 این رشد به میزان 80 درصد شهرنشینی و 20 درصد روستانشینی رسید. در حال حاضر نیز 53 درصد جمعیت استان مرکزی ساکن شهر اراک هستند.
میانه سنی جمعیت شهر اراک که 24.7 سال است و نرخ رشد 2.97 درصدی این شهر با توجه به اینکه رتبه و جایگاه استان مرکزی به لحاظ درجه توسعه‌یافتگی فرهنگی در کشور در حد متوسط است، باید گفت که این جایگاه با توجه به دیگر متغیرهای جمعیتی، جغرافیایی، اقتصادی و صنعتی و حتی علمی و آموزشی نشان‌دهنده وضعیت نامناسب فرهنگی استان در قیاس با دیگر مناطق کشور است.
انتخابی نامناسب برای توسعه شهری اراک
یکی از بحث‌های مهم در خصوص شهرهایی نظیر شهر صنعتی اراک را مکانیابی شهر صنعتی و اثرات زیست‌محیطی آن بر شهر است برخی کارشناسان طبق بررسی ساختار محیط طبیعی، زمینه‌ها، سازه‌ها و عوامل انسانی مؤثر در انتخاب مکان شهر صنعتی معتقدند، در صنعتی شدن اراک اهداف و الزامات ملی بر اهداف و امکانات و اولویت‌های محلی مقدم داشته شده است.
نظام ناهمواری زمین و جهت وزش بادهای محلی زمینه‌ساز وقوع پدیده وارونگی هوا در شهر اراک و سبب تشدید آلودگی هوای آن شده است، همچنین واحدهای تولیدی وابسته به شهر صنعتی بالاخص کارخانه تولید آلومینیوم بیشترین سهم را در آلودگی هوای شهر دارد و 99 درصد این آلودگی را، آلودگی‌های صنعتی تشکیل می‌دهند.
قرارگیری شهر صنعتی اراک در بالادست حوضه کویر میقان و زمین‌های کشاورزی شمال اراک، این حوضه اکولوژیک بسته را از لحاظ بوم‌شناسی حساس و آسیب‌پذیر کرده است، طبق نظر کارشناسان مکانیابی شهر صنعتی در چارچوب الگوی «نوشهرهای صنعتی پیوسته » انتخاب مناسبی برای توسعه شهر اراک نبوده و اثرات منفی قابل توجهی در شرایط زیست محیطی این شهر داشته است.برای برون‌رفت از این مشکل باید در بارگذاری‌های صنعتی جدید در این محدوده امکانات و تنگناها و ملاحظات زیست‌محیطی « منطقه شهری صنعتی اراک » بیش از پیش مورد توجه سیاستگذاران، مدیران اجرایی و محققان مربوطه قرار گیرد.در شهر امروز غیر از یک یا دو بنای معدود، دیگر بناهای با ارزش و تاریخی از دیده‌ها دور مانده و مهاجرنشینان در شهر نقاط نامشخص و پراکنده‌ای را برای اسکان یرگزیده‌اند (بیشتر در کنار کانال آب در جبهه غرب) و همین امر توسعه ناموزون شهر را موجب شده است.
اراک نیازمند شورای سیاستگذاری مسائل شهری
با توجه به ویژگی‌های جمعیتی، ساختاری و خدمات شهری، شهر اراک دارای رشدی شتابان در جمعیت و رشد کالبدی شهری است، بیان کرد: حاکم شدن روابط ثانویه غالباً اقتصادی بر همه وجوه زندگی انسان، بی‌اعتمادی، احساس عدم امنیت، تنهایی، گمگشتگی، افت وفاق اجتماعی، افزایش خشونت‌های اجتماعی، عدم تحمل دیگری بواسطه حاکمیت منش‌های فردگرایانه و کاهش همدلی‌ها و همبستگی‌های اجتماعی پیامدهای فرهنگی - اجتماعی ناشی از زندگی شهری شتابان است.
این استاد دانشگاه تشکیل شورای سیاستگذاری مسائل شهری در سطح کلانشهر اراک با ترکیب متولیان اجرایی و مطالعات شهری را راهکار عملی جهت کاهش مشکلات شهری اراک عنوان کرد.
آموزش و ارتقاء دانش و مهارت‌های حرفه‌ای در مدیریت مسایل شهری در سطح کلیه عاملان و فعالان شهری، ایجاد و بازسازی رسانه‌های گروهی و رسانه‌های جمعی با محوریت آموزش و آگاهی رسانی مسائل شهری و شهروندی(رسانه‌های دیداری،شنیداری و نوشتاری) را از اقدامات لازم در خصوص کاهش مشکلات مذکور است كه ارتباط باانجمن ها، گروه ها و متخصصین (بومی و غیربومی ،ساکن و غیر ساکن) در فرایند برنامه‌ریزی و اجرای مؤلفه‌های توسعه شهری پایدار را امری حائز اهمیت و موثر عنوان کرد
*****
#ايران #ایلام#تهران #اصفها ن
#شيراز # شهرستان _شوشتر #خوزستان #لنگرود #كاشمر #سمنان
#گلستا ن #شمال _شاهرود #بجنورد#سمنان #گلستا ن #شمال _شاهرود #كرمانشاه #بروجن #اردبيل #سيرجان# بوشهر # سردشت
#اراك #مازندران #خرم آباد #لرستان #سفيد كوه #ايلام #دهلران #كردستان
#روستاي _هيرويه #ممسني #اروميه #كرمان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر